تفکیک وظایف مهندسان طراح و ناظر معماری و سازه و مجری ساختمان در خصوص طراحی ، نظارت و اجرای وال پست های ساختمان به چه ترتیبی است؟

در خصوص تفکیک وظایف طراحان سازه و معماری و همچنین ناظران سازه و معماری  در خصوص وال پست های ساختمان ، دفتر مقررات ملی و ساختمان طی نامه ای به شماره 89159/420 مورخه 1400/07/20 خطاب به مدیر کل محترم راه و شهرسازی استان (کلیه استان ها ) ، تفکیک وظایف را بدین شرح مشخص نموده است:

مدبر کل محترم راه و شهرسازی استان (کلیه استان‌ها)

موضوع: “تعیین حدود مسئولیت طراحی ، محاسبات ، اجرا و نظارت جهت رعایت پیوست ششم آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰”

با سلام و احترام

با عنایت به ابلاغ پیوسست ششم آیین نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰ ( ویرایش ۴) ” طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیر سازه‌ای معماری ” به شماره ۴۶۹۶۷/۱۰۰/۰۲ مورخ 1398/04/05 توسط مقام عالی وزارت با توجه به ضرورت مشخص نمودن مسئولیت مایین مهندسان محاسب سازه ، طراح معماری همچنین مهندسان ناظر بر اجرای سازه و طرح معماری، جهت طراحی و نظارت بر مفاد مندرج در پیوست یادشده مواردی به شرح ذیل برای رعایت ابلاغ می گردد. مقتضی است دستور فرمایید به منظور پایش اجرای موارد مذکور ظرف مدت دو هفته گزارشی از اقدامات و نتایج حاصله از پیگیری‌های انجام شده به این دفتر ارسال نمایید.

۱- محاسب سازه و طراح معماری:

الف – مطابق بند پ 6-1-1 در تبیین محتوای پیوست به شرح “ارایه راهکارهایی برای طراحی و مهار لرزه‌ای اجزای غیر سازه‌ای معماری ” انجام “محاسبات مربوط به طراحی و مهار لرزه‌ای ” در حیطه صلاحیت مهندس محاسب سازه در نظر گرفته شده است.

ب-مطایق بند پ 6-1-2 در خصوص هریک از انواع اجزای غیر سازه‌ای معماری مذکور در این بند، برآورد نیروهای وارد بر آن‌ها و نیز نیروهای وارد بر اعضای سازه‌ای شامل تیرها و ستون‌ها برعهده مهندس محاسب سازه می‌باشد.

ج-مطایق بند پ 6-1-4-1-1-3 و پ 6-1-4-1-2-1 فاصله جداسازی دیوارهای خارجی و داخلی از ستون‌ها و فاصله جداسازی از سقف بر مبنای حداکثر خیز سقف تعیین شده که این کمیت صرفا توسط مهندس محاسب سازه با استقاده از نرم افزارهای تخصصی محاسبات سازه‌ای ( یا به صورت تحلیل دستی ) قابل محاسبه است.

د-مطایق بند پ  6-2-1 “اجزای غیر سازه‌ای مانند دیوارهای خارجی و داخلی باید طوری اجرا شوند که تا حد امکان مانعی برای حرکت اعضای سازه‌ای در زمان زلزله ایجاد نکنند؛ در غیر این صورت، اثر اندر کنش این اجزا با سیستم سازه باید در تحلیل سازه در نظر گرفته شود.” همچنین، سازه‌هابی که با ضوابط بخش مذکور تحلیل و طراحی می‌شوند باید به تنهایی و بدون در نظر گرفتن اثر میانقاب‌ها نیز جوایگوی بارهای وارده شامل بار زلزله باشند مگر این که در نقشه‌های سازه‌ای، میانقاب‌ها به عنوان اجزای سازه‌ای معرفی شده باشند که مشخصا موارد مذ کور از سوی مهندس محاسب سازه تعیین می گردد.

م-مطایی جدول (۶) دفترچه اطلاعات ساختمان مندرج در مبحث دوم مقررات ملی و کنترل ساختمان با موضوع کنترل روش طراحی و محاسبات سازه. “طراحی و ارایه جزییات اتصال عناصر غیر سازه‌ای؛ الحاقی و دیوارهای جداکننده ” در حدود صلاحیت مهندس محاسب سازه می‌باشد.

و- ارایه الزامات جانمایی و جزئیات اجرایی عناصر وادار عمودی و افقی (شامل: تعیین اجزای سازنده مشتمل بر مقاطع نبشی» جنس و قطر میلگردهای بستر نحوه اجرای اتصالات مورد نیاز و محل قرار گیری آن ) در دیوارهای خارجی و داخلی ، چارچوبها درب و پنجره ، کنج‌های متقاطع ، سر آزاد دیوارها همچنین جانپناه بام ، منوط به تحلیل سازه و انجام محاسبات اندر کش اجزای غیرسازه‌ای با اجزای سازه‌ای و بر اساس اثر زلزله طرح بوده و بر عهده مهندس محاسب سازه می‌باشد. با تعیین این الزامات از سوی مهندس محاسبات سازه ، ترسیم نقشه‌های جانمایی در پلان معماری برعهده مهندس طراح معماری می‌باشد.

ز- بدیهی است روش و نوع محاسبات سازه و همچنین ارایه الزامات جانمایی عناصر وادار عمودی و افقی ذکر شده در بند “و” بایستی توسط مهندس محاسب سازه در انطباق با نقشه‌های معماری ساختمان و با توجه به جداول نازک کاری ارایه شده از سوی مهندس طراح معمار انتخاب و در نقشه‌های محاسباتی و نقشه‌های مربوط به جزییات اجرایی سازه‌ای ساختمان درج گردد.

۲- نظارت براجرای سازه وطرح معماری:

الف – مطابق با مفاد 9-19-21-22-23-24 جدول (۱۲) دفترچه اطلاعات ساختمان با موضوع کنترل عملیات اجرایی سازه کنترل خیز سقف. وصله‌ها ، کنترل جوش صحیح در کلیه اتصالات و قطعات فلزی تا زنگ‌ زدایی پروفیل‌ها، اجرای پوشش محافظ و تست جوش در حیطه مسوولیت مهندس ناظر بر اجرای سازه و مجری پروژه می‌باشد.

ب- اجرای عملیات ساختمانی و نظارت بر اجرای عناصر وادار عمودی و افقی در محل‌های تعیین شده در انطباق با نقشه جانمایی ارایه شده ، کنترل صحت اجرای میلگرد بستر در فواصل الزامی استاندارد و در بین ردیف بلوک‌های دیوار منطبق بر جزیبات اجرایی مربوط به هر یک از انواع بلوک‌های مورد استفاده در دیوارهای ساختمان و همچنین کنترل صحت اجرای اتصالات مطابق نقشه جزییات اجرایی ارائه شده توسط مهندس محاسب سازه برعهده سازند گان مربوط و مهندس ناظر بر اجرای سازه می‌باشد.

تبصره: کنترل تراز و شاقولی بودن وادارهای افقی و قائم همزمان برعهده مهندس ناظر بر طرح معماری و مهندس ناظر بر اجرای سازه می باشد.

ج- اجرای عملیات ساختمانی و نظارت بر اجرای بلوک چینی در فواصل بین عناصر وادار عمودی و افقی و همچنین بررسی ضخامت دیوارها ، محل قرارگیری دیوارها و کنترل محل دیوارها و ابعاد بازشوها در کلیه دیوارهای خارجی و داخلی بنا در تمام طبقات و همچنین جان‌پناه بام برعهده سازندگان مربوط و مهندس ناظر بر طرح معماری می باشد.

د- محاسبه، اجرا و نظارت بر روش مسلح کردن دیوار با شبکه الباف مطایق با بند پ 6-1-4-2-11-1  پیوست ششم آیین نامه یاد شده به ترتیب برعهده مهندس محاسب سازه ، سازند گان مربوط و مهندس ناظر بر اجرای سازه می باشد.